Sabit Diskler

Bilgisayar temel bileşenlerinden içerisinde sadece sabit disk yapısal olarak diğerlerinden farklılık gösterir. Sabit diskler, günümüz teknolojisinde, büyük boyutlardaki verilerimizi uzun vadeli saklamak için kullandığımız bileşenlerdir. Bu yüzden bilgisayarın en önemli parçalarındandır.

 

Bilgisayar çalışırken işlenmekte olan veriler ve çalışmakta olan dosyalar RAM (random access memory-rasgele erişimli hafıza) saklanır ve burada işlem görür. RAM'ler sistemin çalışma hızına uyumlu olarak çalışır. RAM'ler üzerinde içeriği değiştirilebilen (yazılabilen) yongalar bulundurur ve bu sistem tamamen elektrik akımı ile çalışır. Bilgisayarı kapattığınızda ya da bir elektrik kesintisi olduğunda RAM yongasındaki bilgiler kaybolacaktır. Bu nedenle bilgilerin kalıcı olarak saklanabilmesi için "manyetik" bir ortam olan sabit diskler kullanılır.

Sabit Disklerin Yapısı ve Çalışması 

 Sabit diskler elektromekanik yapılıdır ve bilgiyi manyetik olarak saklarlar. Bilgi; plastik, metal veya camdan yapılmış, yüzeyi Katmanların yapısı
demiroksit ya da başka manyetik özellikteki bir malzeme ile kaplıKatmanların yapısı plakalar(diskler)
üzerinde saklanır. Bilgi yazma işini mıknatıslama yöntemiyle yapmak, hem biz silmedikçe bilginin saklanması hem de istediğimiz zaman istediğimiz bilgiyi silme özgürlüğü verir bize. Yalnız aynı zamanda, sabit disklerin yoğun manyetik alanlardan etkilenme riskini de doğurur.

Günümüzdeki sabit disklerde plakalar camdan yapılmakta ve yüzeyleri kobalttan oluşan bir filmle kaplanmaktadır. Bir sabit diskte birden çok plaka bulunmaktadır.

Her bir plaka iz(track)lerden ve her bir iz(track) de sektör(sector)lerden oluşmaktadır. Her sektör, 256 veya 512 gibi belirli bir sayıda byte içerir. Plaka merkezine eşit uzaklıktaki sektörlerin birleşmesiyle oluşan çember iz adını alır. İşletim sistemleri, sektörleri gruplayarak onları cluster(küme) denen yapılar halinde topluca işlerler. Yani her bir cluster(küme), işletim sisteminin kendisinin belirlediği bir sayıdaki, her defasında birlikte okunan ya da birlikte yazılan sektörler kümesidir.

Plakalar, ortalarından geçen bir mil üzerine, belirli aralıklarla, üst üste dizilirler ve bu mil etrafında, bir motor yardımıyla sürekli aynı hızda döndürülürler. Üst üste dizili olan bu plakalarda, plaka merkezine eşit uzaklıktaki izlerin alt alta gelmesiyle silindir(cylinder)ler oluşur.

Her plaka üzerinde bir okuma/yazma kafası bulunur ve bu kafalar birbirine bağlıdır. Yani bütün kafalar, aynı silindir üzerindeki izlerin üzerindedir. Okuma/yazma kafalarını bir izden başka bir ize taşımak maliyetli olduğundan, bir iz dolduğu zaman, aynı plaka üzerindeki başka bir iz yerine, aynı silindir üzerindeki başka bir iz kullanılır. Böylece her bir iz dolduktan sonra değil, her bir silindir dolduktan sonra okuma/yazma kafası hareket ettirilir.

Harddisk çalışmıyorken, okuma/yazma kafası Landing Zone denilen bir bekleme bölgesinde bulunur. Bu bölge veri saklamak için kullanılmaz. Ani güç kesilmelerinde veya sabit diskin normal olmayan sarsıntılarında kafa plaka yüzeyine çarpar ve Head Crash(kafa çarpması) denilen olay gerçekleşir. Böyle bir durumda kafa Landing Zone yerine plakanın veri saklanan bir yerine çarparsa, kafanın çarptığı sektör zarar görür ve kullanılmaz hale gelir. Bad Sector(Bozuk sektör) olarak bilinen sektörler bu şekilde oluşmuştur.

Sabit Disk Çeşitleri 

 Fiziksel olarak tüm HDD çeĢitleri birbirine benzemekle beraber güç ve veri kablo soketlerine göre ayrılır. Bu özelliklerini belirleyen faktör bilgisayara bağlandıkları arabirim açısından farklılık gösterir.
 Sabit diskler günlük kullanımda en çok kapasiteleri ile anılıp diğer teknik özellikleri teferruat kabul edilir. Fiziksel büyüklük sınıflandırmasında ise günlük hayatta, 3.5” veya 2.5” yerine PC sabit diski veya notebook sabit diski şeklinde kullanılmaktadır.
 Sabit disklerin sınıflandırılmasında kullanılan diğer özellikler ise içindeki plakaların dönüş hızları, ön bellek miktarları ve sunduğu yeni teknolojileri sayabiliriz.
 ATA sürücülerinin temelde iki türü vardır. İlki paralel ATA yani PATA sürücüleri, diğeri de seri ATA, yani SATA’dır. PATA, SATA ve IDE kavramlarının sektörde yanlış bir şekilde tanımlanması söz konusudur. IDE ve SATA iki ayrı sınıflandırma olarak değerlendirilir; oysaki SATA’da, PATA’da IDE arabirimini kullanan disk teknolojileridir. Klasik ATA terimi, SATA’nın çıkmasıyla PATA olarak revize edilmiştir

Veri Kabloları

PATA disklerin montajını yaparken önce master/slave ayarı gerekiyorsa yapılmalıdır. Bahsedildiği üzere SATA disklerde bu ayara gerek yoktur.

PATA

Tek bir şerit kablo üzerine en fazla 2 tane sürücü tanımlanabilir. Tek kablo üzerinde yer alan 2 sürücüden birinin “master”, diğerinin ise “slave” olarak ayarlanması zorunluluğu vardır. Bunu bir nevi o kablo üzerinde I/O adresi gibi de düşünebilirsiniz. Kablo üzerinde 2 master veya 2 slave aygıt olursa kontrolcü bunlardan birini veya ikisini birden göremez. Master ve slave ayarları kablo üzerinden otomatik olarak veya sabit disk üzerinden jumper ile ayarlanır.

Sata: 

SATA yani Seri ATA, bilgisayar donanımı içerisinde bir veri taşıma teknolojisidir. Özellikle sabit diskten ya da sabit diske veri aktarımı işlevini yerine getirir. ATA teknolojisinin üstüne üretilmiştir. İsim karışıklığı olmaması için eski ATA ismi PATA (Paralel ATA) olarak değiştirilmiştir. Hem SATA hem de PATA sürücüsü IDE sürücüsüdür.

DVD-ROM 

DVD’yi en iyi tanımlayan tek kelime kapasitedir. Veri kümeleri burada daha yakın ve daha küçük yapıya kavuşarak aynı büyüklüğe daha çok veri sığdırılmıştır. Tek katmanlı ve tek yüzlü DVD 4.7GB, çift katman çift yüz DVD diskler ise 17 GB veri depolayabilmektedir. CD’lerle fiziksel büyüklükleri aynı fakat kapasiteleri farklıdır.

 Kart Okuyucular

Flash bellekler günümüzün hızlı, pratik ve yüksek kapasiteli taşınabilir hafıza türü uygulamalarındandır.
Flash hafıza türü, elektrik gücü kesildiğinde bile sakladığı veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip yeniden programlanabilen bir bellek türüdür.
Flash hafızalar yaygın olarak USB bellek aygıtlarında ve birçok özelleşmiş aygıtın içinde yer alan hafıza kartlarında kullanılır.

Optik disk

Bilgisayarcılık, seslerin çoğaltılması ve video sektöründe optik disk düz, çembersel, genellikle polikarbonat bir disktir ve bunun üstündeki veriler depolanmış olarak çıkıntılar halinde içerisindeki düz bir yüzeyde bulunmaktadır. Bu verilere genellikle, disk üzerindeki özel bir maddenin (çoğunlukla aliminyum) bir lazer diyot vasıtasıyla ışıma yaptırılmasıyla erişilir. Çıkıntılar yansıyan lazer ışığının biçimini bozar.

a. CD-ROM ve CD-Writer sürücüleri

CD-ROM’lar disk ve disketler gibi veri depolamak için kullanılan birimlerdir. Veri kaydetme prensibi manyetik ortamlarda olduğu gibi mıknatıslanma esasına dayanmaz. Optik mantıkla veriler kaydedilirler. CD-ROM’ların çalışma prensibi bir metal veya plastik disk üzerine LASER ışını ile oyuklar açmaktır.

b. DVD-ROM ve DVD-Writer sürücüleri 

• DVD ilk önceleri "Digital Video Disk" anlamına geliyordu. Bunun temel nedeni, ilk uygulamaların video alanında ortaya çıkmış olmasıdır. Fakat bir süre sonra, veri saklama uygulamalarının da önemli olduğu anlaşılmış ve DVD "Digital Versatile Disk (Çok-yönlü Sayısal Disk)" anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

• DVD'nin manyetik floppy sürücülerin yerini alabilmesi için şu koşulların yerine gelmesi gerekir:
• Herkes tarafından benimsenen bir standart
• Yüksek kapasite
• Düşük maliyet
• Mevcut CD'ler ile aşağı doğru uyumluluk;
• Gelecekteki DVD'lerle yukarı doğru uyumluluk,
• Yüksek güvenilirlik,
• Çeşitli disk formatları için tek bir sürücü